روز جهانی زن؛ آخرین وضعیت و لیست زنان زندانی سیاسی و امنیتی در زندان اوین
نگارندگان: مهنور . ک / سمیرا . ا
روز ۸ مارس به عنوان روز جهانی زن شناخته میشود. این مناسبت در حالی در دنیا گرامی داشته میشود که زنان بسیاری در سراسر ایران کماکان به خاطر فعالیت‌های مدنی یا سیاسی خود در زندانها یا تحت اشکال مختلفی از فشار به سر می‌برند. به مناسبت این روز ، نگاهی اجمالی خواهد شد به مشکلات جاری زندانیان زن و تبعیض هایی که با آن روبرو هستند از جمله محرومیت های پزشکی، اعمال محدودیت در تماس با خانواده ها و فرزندان، عدم برخورداری از امکانات بهداشتی و تعذیه و….. در کنار این مشکلات به شرح وضعیت زنانی پرداخته میشود که متاثر از فعالیت همسران خود در زندان به سر می برند، حداقل دو تن از این زنان به تازگی وضع حمل کرده و نوزادان خود را در زندان نگه می دارند.
در سال ۱۹۷۵ سازمان ملل هشتم مارس را به عنوان “روز جهانی زن” به رسمیت شناخت. همزمان با این روز که یادآور مبارزات زنان برای دستیابی به حقوق برابر در جوامع مختلف است، در ایران زنان زیادی در زندانها به سر می برند از جمله ۲۲ زن در بند زنان زندان اوین حضور دارند که عمدتا به دلایل سیاسی و امنیتی محکوم شده‌اند.
این فعالان زن به همراه جمعی از زنان و کودکانی که به دلیل فعالیت های همسران خود در اوین به سر می برند در شرایطی نامناسبی نگهداری می‌شوند.
در توصیف این مشکلات باید اشاره کرد، طی ماه‌های اخیر علی چهارمحالی، رئیس زندان اوین به شیوه‌های مختلف از جمله از طریق وزارت اطلاعات، سپاه و دادستانی در حال اعمال فشار بر زندانیان بند زنان زندان اوین است. در حالی که پس از سال‌ها تلاش مستمر زندانیان این بند، موفق به استیفای حق خود و کسب اجازه استفاده از تلفن شده اند که برای ارتباط با خانواده ها و بخصوص مادران و فرزندان بسیار اهمیت دارد مدیریت زندان با اعمال سلیقه کیفیت ارتباط زندانیان با دنیای بیرون را به حداقل رسانده.
این زندانیان در ابتدا از روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۵ عصر امکان برقراری تماس تلفنی با فرزندان و اعضای خانواده خود را داشتند. اما این مدت زمان، سال گذشته از ساعت ۹ صبح به ۳ عصر در همان روزها و سپس از ساعت ۱۰ صبح به ۳ عصر محدود شد. در نهایت به صورت ناگهانی از سه ماه پیش امکان برقراری تماس تلفنی برای زندانیان این بند به سه روز در هفته (روزهای زوج) و برای هر زندانی تنها به ۱۰ دقیقه محدود شده است. به این شکل مادران محبوس در این زندان عملا از حق تماس تلفنی با فرزندان خود محروم شده‌اند. زیرا بیشتر فرزندان آنها دانش‌آموز بوده و در این ساعات امکان گفتگوی تلفنی با مادرانشان را ندارند.
از طرفی پیگیری خانواده‌های زندانیان محبوس در این بند و مراجعه به دادیار ناظر بر زندان -رستمی- نیز تاکنون بی‌نتیجه مانده و نهایتا به آنها گفته شده است که این محدودیت‌ها مستقیما از جانب علی چهارمحالی، رئیس زندان اعمال شده و دادستانی هیچ نقشی در آنها نداشته است.
در چنین شرایطی عملا نه‌تنها امکان ملاقات مادران محبوس در این زندان در روزهای پنج‌شنبه و جمعه با فرزندان‌شان از بین رفته است، بلکه تماس‌های تلفنی میان آنها نیز محدود به ساعات و روزهایی شده است که فرزندان آنها در مدرسه یا دانشگاه هستند.
یکی دیگر از مشکلات اساسی این بند امکان ملاقات بستگان سالخورده و بیمار این زندانیان با آنها است. چرا که سالن ملاقات زندان اوین چهار طبقه زیر زمین واقع شده است و به دلیل وجود پله‌های زیاد این افراد توان فیزیکی رفتن به آنجا و ملاقات با این زندانیان را ندارند. از سوی دیگر آسانسوری که جهت رفاه حال زندانیان و ملاقات کنندگان با پول زندانیان مالی محبوس در بند ۴ این زندان ساخته شده بود، مدت‌ها است که کار نمی‌کند و همین امر باعث شده است که زندانیانی همون فاطمه مثنی، آتنا دائمی و نرگس محمدی برای ماه‌ها از ملاقات مادران خود محروم بمانند.
یکی دیگر از معضلات این بند کارشکنی‌های “خانی” رئیس بهداری زندان اوین است. وی در بسیاری موارد علیرغم صدور دستورات و مجوزهای قضایی از جانب دادستانی مانع از اعزام زندانیان به مراکز درمانی خارج از زندان شده است.
این اقدام خودسرانه رئیس بهداری زندان با اعتراض زندانیان مواجه شده است. از جمله می‌توان به اعتصاب غذای سه روزه نرگس محمدی و نازنین زاغری از تاریخ ۲۲ تا ۲۴ دیماه اشاره کرد. در این مورد خاص هم با وجود صدور مجوز از سوی دادستانی رئیس بهداری مانع از اعزام آنها به بیمارستان خارج از زندان شد. در چنین شرایطی در یکسال اخیر تنها چهار تن از این زندانیان به صورت محدود با اعمال شرایط سخت به مراکز درمانی اعزام شده‌اند.
از طرفی جیره غذایی و بهداشتی این زندانیان کاهش پیدا کرده است. مواد اولیه‌ای که به این زندانیان با عنوان جیره‌‌ی ماهانه داده میشود کفاف یک هفته را هم نمی‌دهد. این در حالی است که بسیاری از ملزومات ضروری از جیره غذایی حذف شده و این زندانیان مجبور هستند اجناس و اقلام مورد نیاز خود را از از فروشگاه زندان تهیه کنند. فروشگاهی که اجناس با کیفیت پایین را با قیمت چند برابر قیمت‌های درج‌شده روی اجناس به زندانیان می‌فروشد. آن هم در وضعیتی که قدرت خرید این زندانیان با توجه وضعیت بد اقتصادی کشور به شدت کاهش پیدا کرده است.
همچنین این زندانیان از اوایل دی ماه تا ۲۲ بهمن‌ماه که سردترین روزهای سال به حساب می‌آید، به صورت ممتد از آب گرم محروم بوده‌اند. سایر روزها نیز یا ساعت‌های طولانی آب سرد و گرم با هم یا آب گرم قطع بوده است. در این شرایط با توجه به سرمای هوا و اینکه بیشتر امور نظافتی داخلی زندان بر عهده زندانیان است، بیشتر آنها به آسیب های جسمی همچون درد استخوان دچار شده‌اند.
در چنین شرایطی که زندانیان با مشکلات عدیده محیطی روبرو هستند، پیگیری های زندانیان نشان داده است در طول یکسال گذشته اکثر نامه‌های زندانیان این بند به رئیس سازمان زندان‌های کشور پس از ضبط در دفتر علی چهارمحالی (رئیس زندان) از آنجا خارج نشده به مقصد مراجع ذیربط نرسیده است.