نگاهی اجمالی به وضعیت حقوق بشر در ایران طی اسفند ۹۴
گزارش: امیر. ب. س
آنچه در پی می‌آید گزارش اجمالی و ماهیانه از وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی اسفندماه ۹۴ است .این گزارش با توجه به حجم محدود آن و نیز به دلیل عدم اجازه فعالیت گروه‌های مستقل مدافع حقوق بشر در ایران، نمی‌تواند بازتاب‌دهنده کامل وضعیت حقوق بشر در ایران باشد.
گزارش تفصیلی، آماری نقض حقوق بشر در اسفندماه ۱۳۹۴
در اسفندماه سال ۱۳۹۴ نقض سامانمند حقوق بشر در ایران همچنان مانند گذشته ادامه داشت و در این ماه شاهد اعدام کمتری نسبت به ماه‌های گذشته بودیم بااین‌حال حکم اعدام بیشتری صادر شد. در این ماه ۵۶ صدور حکم و اعدام ۳ نفر در استان‌های قزوین و گلستان اجرا گردید.
اعدام
خوشبختانه در اسفندماه ۹۴ تعداد خیلی کمتری از زندانیان نسبت به ماه گذشته اعدام شدند که از گزارش‌های اعدام در این ماه باید به اعدام (قصاص) یک زندانی در صبح روز ، پنجشنبه بیستم اسفندماه، در زندان مرکزی قزوین، همچنین «حجت سعادت یار» ۳۸ ساله، متأهل و پدر یک فرزند بود که خانواده مقتول حاضر به گذشت از حق قصاص خود نشدند و اعدام فردی در گرگان به اتهام حمل مواد مخدر اشاره کرد که اغلب این اعدام‌ها مخفیانه و بدون پوشش رسانه‌های دولتی انجام شد.
در اسفندماه ۱۳۹۴ در کنار تمام اعدام‌های صورت گرفته شاهد بخشش و نجات بیست و چهار نفر از محکومین به قصاص بودیم که گذشت از قصاص دومین محیط بان دنا ، بخشش و گذشت از قصاص پانزده پرونده در کهگیلویه بویراحمد ، پسر جوانی که ۱۵ سال قبل به اتهام قتل پسر صاحب‌خانه‌شان به قصاص محکوم‌شده بود، باگذشت خانواده مقتول، از اعدام نجات یافت، ازجمله آن‌ها بود.
حقوق اقلیت‌ها
این ماه همچنین با تداوم تعرض به حقوق اولیه اقلیت‌های قومی و دینی در ایران همراه بود که بارزترین آن‌ها کشته شدن یک جوان در منطقه ماشکید سراوان از توابع استان سیستان و بلوچستان، در اثر شلیک مستقیم ماموران سپاه و بسیج ، بازداشت فوزیه حسین زاده و آوات حسین زاده، از سوی نیروهای امنیتی در شهر سقز ، محکومیت ۲۳ تن از معترضان به برنامه تلویزیونی «فیتیله» جمعاً به ۲۳ سال حبس تعلیقی و ۱۷۰۲ ضربه شلاق در تبریز ، حکم سه ماه زندان و سی ضربه شلاق ۵ فعال مدنی در اردبیل از سوی دادگاه تجدیدنظر تأیید شد و در آخر برای دو تن از بازداشت‌شدگان در شهر سرباز از توابع استان سیستان و بلوچستان احکام اعدام و حبس صادرشده است.
در رابطه با نقص حقوق شهروندان بهایی مثل همیشه شاهد تبعیض و آزار و اذیت‌های متعدد بودیم، بهزاد ذبیحی ماهفروجکی، شهروند بهایی اهل ساری که در تاریخ ۱۸ اسفندماه سال جاری بازداشت و در سلول انفرادی اداره اطلاعات نگهداری می شد با تودیع وثیقه ۹۰ میلیون تومانی در تاریخ ۲۵ اسفندماه آزاد شد. در همان روز دستگیری مغازه وی نیز با وجود مجوز کسب پلمپ شد ، روحیه صفاجو، شهروند جوان بهایی به دلیل اقدامات قانونی و نامه‌نگاری به نهادهای قانونی در دفاع از حق تحصیل بازداشت شد و همچنین بازداشت چهار شهروند بهایی در شهرهای تهران، کرج و ساری ازجمله آنان بود.
در رابطه با نقص حقوق شهروندان سنی مذهب نیز شاهد تبعیض و آزار و اذیت بودیم، گزارش‌های احضار هم پرونده ای های مولوی نقشبندی به دادگاه ، باقر غلامی (نعامی) “فعال سنی مذهب” اهوازی برای چهارمین بار بازداشت شد و در اخر می توان به تخریب سنگ قبرهای قبرستان اهل سنت شهر نقده از توابع استان آذربایجان غربی، به دست افراد ناشناس اشاره کرد.
یکی از موردتوجه‌ترین و بحث‌برانگیزترین گزارش‌ها درزمینهٔ اقلیت‌ها، هدف حمله قرار گرفتن آخرین جم‌خانه پیروان آیین یارسان (اهل حق) در شهرستان اسلام آباد غرب (شاه آباد) از طرف افراد تندرو بود.
حقوق کودکان
درزمینهٔ حقوق کودکان نیز گزارش‌هایی منتشر گردید که برجسته‌ترین آن‌ها می‌توان به: قتل ناموسی یک دختر ۱۵ ساله توسط بستگان، تحویل ۱۰۰ نوزاد معتاد به سازمان بهزیستی، رسیدن سن مصرف دخانیات به ۱۲ تا ۱۴ سال، فرار دختر ۱۳ساله برای ازدواج نکردن با مرد ۴۰ ساله اشاره نمود.
حقوق زنان
در ماهی که گذشت تنها یک قدم جدی و تازه برای تحقق شعار برابری جنسی از سوی دستگاه حاکمه برداشته شد، شورای نگهبان برابری دیه زن و مرد در بیمه را تایید کرد. اما زنان ایرانی همچنان شاهد نقض متعدد حقوق خود بودند، از پراهمیت‌ترین گزارشات نقض حقوق بشر در حوزه حقوق زنان می توان به مصدومیت دو دختر جوان در سمنان بر اثر اسید پاشی، خودکشی یکی از کارمندان زن شهرداری تهران، خودکشی همزمان سه خواهر میانسال در تهران، مرگ مادر باردار چالوسی در حین سزارین، اظهارات ضد زن نماینده ارومیه و در پایان بیانیه پایانی کمپین تغییر چهره مردانه مجلس اشاره کرد که در بیانیه کمپین تغییر چهره مردانه از «احضارهای پیاپی اعضا، تهدید و بازجویی‌های طولانی مدت و در آخر گشایش پرونده‌های امنیتی جدید برای اعضای فعال کمپین» خبر داده شده است.
کارگری
رویدادها و اخبار کارگری در دی‌ماه، بسان ماه‌های گذشته، پرشمار بود. گزارش‌های، احضار و بازداشت فعالین کارگری در سنندج ، بازداشت جلیل محمدی فعال کارگری در سنندج ، بیکارشدن کارگری به دلیل پیگیری مطالبات کارگران و بازداشت سه کارگر معدن طزره و همچنین در این ماه ۱۳ نفر به علت رعایت نکردن نکات ایمنی در محل کار جان خود را از دست دادند.
اصناف
در حوزه اصناف و حقوق صنفی هم این ماه خالی از حوادث نبود. چنانکه سه فعال صنفی جمعا به پانزده سال حبس محکوم شدند، تجمع بازنشستگان فرهنگی مقابل مجلس، خود سوزی ناکام یک دست‌فروش در مرکز تهران و در آخر برای یک فعال صنفی معلمان پرونده تشکیل شد.
بهداشت و محیط زیست
درزمینه ی بهداشت و محیط زیست در این ماه گزارش‌هایی منتشر شد که غالب آن‌ها با موضوع کم‌آبی و آلودگی هوا در کشور بود که ازجمله مهم‌ترین عناوین آن، ریبدن شدت ریزگردها در خوزستان به بیش از ۱۵ برابر حدمجاز، به گفته مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان :آب شرب همه شهرهای خوزستان غیراستاندارد است، چهل و هشت روستای استان لرستان فاقد شبکه آب‌رسانی هستند، پنج روز بی‌آبی در هفت روستای شوش، ازجمله آنان بود.
گزارش‌های مورد توجه
در این بخش سعی شده به گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر در اسفندماه که با حساسیت و توجه بیشتری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی ست که این توجه بیش‌تر، الزاماً به معنی شاخص بودن این دسته از گزارش‌های به لحاظ حجم نقض حقوق بشر نیست.
ازجمله گزارش‌های با توجه خاص می‌توان به :دستگیری عامل شکنجه و ضرب و شتم بیرحمانه یک سگ در گلستان، رسیدن آلودگی هوای اهواز به ۲۴ برابر حد مجاز، مرگ آتش‌نشان یزدی در حادثه آتش سوزی، برگزاری مراسم ازدواج ۵۰ زوج دانش‌آموز در هرمزگان، صدوسی هزار دانش‌آموز معتاد پشت نیمکت‌های مدارس، مخالفت فرمانداری کرمانشاه با برگزاری تجمع اعتراضی پیروان یارسان، بابک زنجانی و دو متهم پرونده نفتی به اعدام محکوم شدند، ۶ ماه معوقات مزدی معلمان حق‌التدریس، اشاره کرد.
گزارش‌های حقوق بشری، در سایه‌ی کم توجهی
در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارش‌های حقوق بشری اساساً با کم توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتیب تشکیل‌دهنده‌ی قسمتی از افکار عمومی هستند؛ روبه‌رو شدند. گفتنی است این نوع کم توجهی‌های بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.
برای انتخاب مورد اول در این دسته باید به تأیید حکم اعدام دست‌کم ۴۰ زندانی در قزلحصار و بازداشت دو درویش گنابادی در سروستان، تایید حکم اعدام ده محکوم در زندان مرکزی زاهدان، خودکشی ۱۲ دانش‌آموز در یک سال،در ده ماه امسال؛ مرگ ۲۷۲ کارگر حین کار در تهران، شاهرگ حیاتی مازندران در حال نابودی است و در آخر بهکرمانشاه که ۳۶۰ مدرسه کانکسی دارد اشاره کرد که از دیگر گزارش‌هایی بودند که در سایه کم‌توجه‌ی از سوی افکار عمومی قرار گرفتند.