گزارش ویژه از افزایش تحرکات سایبری-امنیتی پیرامون جنبش اقلیت های جنسی در ایران

14/06/201523/09/2015 iranhrw

کمیته رکن چهارم وابسته به مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران بعنوان نهادی مدافع آزادی بیان که در زمینه مقابله با سانسور و افزایش امنیت در اینترنت فعالیت می کند و در این رهگذر مانیتور و شناسایی تحرکات سایبری نهادهای امنیتی حکومت ایران را بعنوان یک تهدید بصورت تخصصی پیجویی میکند در هفته های اخیر افزایش تحرکات این نهادها با شیوه های شناسایی شده و مسبوق به سابقه را در مورد جنبش اقلیت های جنسی در ایران و افراد شناخته شده آن مستند کرده است. این گزارش فارغ از کارکردها و منافع حزبی یا گروهی به قصد شفاف سازی و به اشتراک گذاری تجریبات و تخصص این نهاد مستقل تدوین شده است، این گزارش در پی حمایت از آزادی بیان، حفظ فرصت نقد و گفتگو و در حمایت از یک جنبش نوپا است و مسلما کارکردن آن صرفا در مقابله با عملیات هماهنگ و برنامه ریزی شده نهادهای امنیتی در فضای سایبری با ویژگی هایی که در ذیل توضیح داده خواهد شد است.

جنبش حقوق اقلیت های جنسی در سالهای اخیر، به شکل چشمگیری گسترده شده و به مطالبه حقوقی می پردازد که تا چند سال قبل کمتر در جامعه ایرانی مطرح بوده است. به موازات افزایش فعالیت های این جنبش، حجم حملات تخریبی علیه فعالان آن هم گسترش یافته است. به طور مشخص، پس از شرکت جمع وسیعی از اقلیت های جنسی در رژه دگرباشان جنسی در استانبول، جایی بسیار نزدیک به ایران و در یک کشور مسلمان در سال گذشته، کمپین های رسانه ای- امنیتی به خصوص با استفاده از امکانات شبکه های اجتماعی شکل جدی به خود گرفت. این کمپین های مخرب در هفته های اخیر احتمالا به دلیل بازتابهای وسیع برخی از فعالیت های مربوط به حقوق اقلیت های جنسی به مناسبت روز جهانی مقابله با هموفوبیا و ترنس فوبیا (۱۷ ماه مه) وارد فاز فشرده و گسترده تری شده است. هر چند این کمپین سایبری در حال حاضر بر تعداد اندکی از سازمانهای فعال متمرکز است اما به نظر می رسد هدف بلند مدت این کمپین تمامیت جنبش نوپا و جوان ال جی بی تی (لزبین یا همجنسگرای مونث، گِی یا همجنسگرای مذکر، بای سکسچوال یا دوجنسی و ترَنس سکسچوال یا فراجنسی) باشد.

برای درک بهتر از آسیب پذیرهای این جنبش باید به ویژگی های آن اشاره ای مختصر داشت، اعضای جامعه اقلیت های جنسی به دلیل تابو بودن ابراز گرایش های جنسی و هویت های جنسیتی متفاوت در ایران، چه در خانواده و چه در جامعه، عمدتاً تنها محل ابراز آنچه واقعا هستند را در شبکه های اجتماعی می یابند. افراد این جامعه به خصوص کسانی که در داخل ایران هستند، اغلب خارج از شبکه های اجتماعی و در زندگی واقعی همدیگر را ندیده و نمی شناسند. بنابراین فضای مجازی محلی است که می توانند با استفاده از اسامی متفاوت با نامهای اصلی شان، شبکه ای برای خود تشکیل دهند و تنهایی ها و نیازشان به همفکری، یا حتی نیازهای عاطفی شان را در آنجا برآورده کنند. در چنین فضایی است که نفوذ افرادی که یا متعلق به این جامعه نیستند و یا هستند، اما به دلیل سابقه دستگیری، یا بازجویی، یا به دلایلی دیگر، در تور و نفوذ نهادهای امنیتی هستند، به درون شبکه های مجازی اقلیت های جنسی آسان میشود زیرا پنهان کردن هویت، نام، عکس و سایر اطلاعات، با توجیه اینکه شخص نگرانی های امنیتی دارد یا می ترسد که گرایش جنسی یا هویت جنسیتی اش برای خانواده و اطرافیانش آشکار شود، کاملا قابل پذیرش مینماید. بر پایه گزارش کمیته رکن چهارم شیوه های به کار رفته فاز تخریبی علیه این جنبش در هفته های اخیر عبارتند از:

– ایجاد صفحات متعدد با هویتهای غیرواقعی در شبکه های مختلف اجتماعی و ارتباط گیری و ارایه اطلاعات ناصحیح به قصد تخلیه اطلاعات، ایجاد تفرقه و اختلاف و ایجاد سردرگمی در بین فعالان و مرتبطان این حوزه.

– انتشار اتهامات فساد اخلاقی، فساد مالی، مسایل جنسی، سوء استفاده از پناهجویان از منابع مجهول و القای احساس ناامنی در رابطه با فعالان شناخته شده این جنبش به هدف دشوار یا ناممکن کردن فعالیت گروهی.

– ایجاد وب سایتهای موازی با نامهای مشابه تارنماهای گروههای فعال به بهانه افشاگری و دعوت به همکاری در عین رهگیری ارتباطات از طریق بدافزارها و توسعه آلودگی تکنیکی.

– انتشارات اطلاعات شخصی و خانوادگی فعالان شناخته شده این جنبش به هدف تنگ تر کردن عرصه فعالیت آنان.

– ایجاد صفحات غیرواقعی با استفاده از هویت افراد شناخته شده و ارتباط گیری با افراد ناآگاه از این طریق و گمراه نمودن افراد.

– انتشار اطلاعات و داده های درونی گروهها که عمدتا در داخل کشور از طریق بازجویی از فعالان کسب شده اند و ادغام کردن این اطلاعات با داده های غیرواقعی به هدف ایجاد اختلاف و مختل کردن فعالیت گروهی در عین افزایش احساس ناامنی و بی اعتمادی در بین اعضای گروهها.

*نکته مشترک در تمامی فعالیتهای فوق، مجهول بودن هویت حقیقی و حقوقی گویندگان، نویسندگان و گردانندگان صفحات شخصی یا گروهی است و درست از این منظر بین اختلافات و انتقادات افراد و کمپین های سایبری-امنیتی میتوان مرزبندی نمود.

توصیه ها:

– به فعالانی که هدف این قبیل ارتباطات قرار گرفته اند توصیه میشود در وهله اول بر شناسایی دقیق هویت فرد تماس گرفته پافشاری کنند و از دادن فرصت گفتگو یا ارایه اطلاعات بصورت جدی پرهیز کنند.

-تحت تاثیر فراخوان های فریبنده اما بی هویت بر علیه گروهها و افراد قرار نگیرند.

– از سایتهای موازی و آلوده بازدید نکنند و در صورت بازدید اطمینان حاصل کنند که مرورگر آنان به جدیدترین برنامه های آنتی ویروس و فایروال مجهز است.

در پایان لازم به اشاره است فعالیت های سایبری نهادهای امنیتی در ایران عمدتا توسط تیم سایبری سپاه پاسداران، پلیس فتا و نهادهای موازی هدایت میشود، این نهادها در فضای پس از اعتراضات به نتایج دهمین دوره ریاست جمهوری هجمه های گسترده ای را با ترکیبی از بازداشت افراد، استفاده از ظرفیتهای رسانه ای خود از جمله صدا و سیما و رسانه های وابسته، هک و خرابکاری سایبری با نگاه ویژه به شبکه های اجتماعی و عنصر تبلیغات منفی پیگیری کردند، این مجموعه فعالیتها باعث ایراد آسیب های جدی به گروههای مدنی در ایران شد و در بعضی موارد گروهها یا فعالان آن را برای همیشه بی اعتبار یا از عرصه فعالیت گریزان ساخت. در مورد جنبش اقلیت های جنسی در ایران نیز بر اساس داده های دریافتی این امکان پیش بینی میشود که نهادهای امنیتی درصدد اخذ اعترافات و پخش تلویزیونی آن در آینده نه جندان دور باشند، بنابراین، این مطلب، هشداری است به همگان، به خصوص کسانی که در این حوزه خاص فعال هستند برای اینکه در مقابل چنین هجمه های سازمان یافته ای ضرورت اتحاد و یاری رسانی را در نظر بگیرند، ملاحضات امنیتی و حفاظت از حریم خصوصی خود را افزایش دهند و از ایجاد مشروعیت ناخواسته برای نیروهای سایبری وابسته به دستگاه امنیتی پرهیز کنند.

کمیته رکن چهارم

وابسته به مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران